Spiżarnia Caritas
„Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby, lecz cóż to jest dla tak wielu?” Jezus zatem rzekł: „Każcie ludziom usiąść”. A w miejscu tym było wiele trawy. Usiedli więc mężczyźni, a liczba ich dochodziła do pięciu tysięcy. Jezus więc wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym; podobnie uczynił i z rybami rozdając tyle, ile kto chciał. A gdy się nasycili, rzekł do uczniów: „Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło”. Zebrali więc i ułomkami z pięciu chlebów jęczmiennych, które zostały po spożywających, napełnili dwanaście koszów.
Idea Programu Spiżarnia Caritas
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) Każdego roku na świecie marnuje się jedna czwarta żywności. Złe warunki przechowywania, nieprawidłowości w procesach produkcji rolniczej, ale też marnotrawstwo spowodowane niegospodarnością konsumencką, złe przechowywanie produktów żywnościowych i kupowanie „na zapas” to przyczyny strat o tak ogromnym wymiarze. Według danych Eurostatu opublikowanych w raporcie Komisji Europejskiej w 2010 roku w Polsce marnuje się rocznie dziewięć milionów ton żywności, z czego dwie tony są wyrzucane do kosza na śmieci w polskich gospodarstwach domowych. Te zatrważające dane są tym straszniejsze, jeśli zestawi się je z liczbą ludzi głodujących na świecie. Głód to nie tylko problem trzeciego świata. To nie tylko obraz etiopskiego dziecka z wydętym brzuszkiem, choć zjawisko głodu w krajach rozwijających się ma bardziej dramatyczny wymiar aniżeli głód w rodzimym wydaniu. W Polsce nie dojada nawet 160 tys. dzieci, a co dziesiąte dziecko ciepły posiłek je tylko w szkole. Przyczyną głodu na świecie nie jest brak żywności lecz złe jej rozdystrybuowanie.
W Polsce trwają prace nad projektem ustawy, która ma ograniczyć marnotrawienie żywności już na etapie jej sprzedaży. Jej adresatami mają być głównie jednostki handlu detalicznego i hurtowego, które niszczą żywność o krótkim terminie przydatności ze względu na nieopłacalność jej odstępowania. Chcąc, choć małym stopniu, przyczynić się do zmniejszenia skali marnotrawienia żywności zdatnej do spożycia, Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej wszedł do Programu Spiżarnia Caritas. Ideą Programu jest jednak nie tylko zmniejszenie skali marnowania żywności w Polsce, ale przede wszystkim zapewnienie regularnego dostępu do pełnowartościowych produktów żywnościowych osobom ubogim i cierpiącym z powodu niedoboru jedzenia. Wraz z JMP S.A. Caritas Archidiecezji Gdańskiej wypracowała sprawnie działający system dystrybucji żywności pod nazwą Spiżarnia Caritas, w którą od 2019 roku zaangażował się Caritas naszej diecezji. Spiżarnia Caritas – czyli jak można pomnożyć dobro
Spiżarnia Caritas to firma. Prowadzona pod tą nazwą działalność ma budzić pozytywne skojarzenia, przywodzić na myśl babciną spiżarnię pełną skarbów – słoików z dżemami, ogórkami, suszonych wędlin – słowem: zapasów, po które sięga się, gdy zajdzie potrzeba. To przede wszystkim skład produktów najwyższej jakości a nie miejsce magazynowania odpadów, choć żywność, którą CAG pozyskuje w ramach Spiżarni to artykuły przeznaczone do utylizacji ze względu na krótki termin przydatności. Trzeba jednak podkreślić, że to produkty najwyższej jakości, stanowiące podstawę pełnowartościowego posiłku, choć często wymagające szybkiego przetworzenia.
Czyż ponowne wykorzystanie produktów żywnościowych, które ze względu na niemożność ich zbycia zostały przeznaczone do utylizacji i przekazanie ich nieodpłatnie osobom o niskim statusie materialnym, nie przypomina cudownego rozmnożenia chleba z Ewangelii według świętego Jana? Do cudu nad Jeziorem Galilejskim nawiązuje również logo Programu Spiżarnia Caritas – chleb i ryby – wszak tak niewiele trzeba, by nakarmić tak wielu.
Niewiele a jednak
Pozyskiwanie pełnowartościowej żywności przeznaczonej do utylizacji i rozdawanie jej ubogim wydaje się być sprawą prostą. Opracowanie systemu odbioru i dystrybucji darowizn wymagało jednak ogromu pracy oraz zaangażowania wielu osób. Obwarowania prawne, kwestie logistyczne, wreszcie określenie i kwalifikacja grupy beneficjentów – wszystkie te działania wymagały głębokiej analizy i stworzenia precyzyjnego, przejrzystego mechanizmu. We współpracy i przy ogromnym zaangażowaniu firmy Jeronimo Martins Polska S.A. wypracowano sprawnie działający system przekazywania darowizn.
Od 2 lutego 2019 roku po podpisaniu stosownych umów przez Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej rozpoczął się pilotażowy program rozdawania żywności przez Parafialny Zespół Caritas przy parafii pw. Świętego Ducha w Inowrocławiu.
Żywność wydawana jest w każda sobotę w godzinach od 12 do 13, w punkcie wydawania żywności „Spiżarnia Caritas” przy ul. Jagiellońskiej 22 (Siedziba PZC, wejście od ul. Ziarniaka).